Overhandiging manifest aan Minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten

Op 11 juni overhandigde het YoungXperts team een manifest aan Minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten over het jongerenperspectief op de klimaatcrisis. De klimaatcrisis heeft grote gevolgen voor ons allemaal, en in het bijzonder voor jongeren die in hun toekomst de gevolgen van de klimaatcrisis nog meer zullen voelen.

Minister Rob Jetten (Partijleider D66 en minister voor Klimaat en Energie): “Ik spreek veel jongeren die zich door klimaatverandering zorgen maken over hun toekomst. Nederland heeft nu al te maken met hevige overstromingen, hete zomers en mislukte oogsten. Laat dat een boodschap zijn aan de nieuwe coalitie: trap nu niet op de rem. Laten we nu samen de klimaatklus klaren. Dat is goed voor de planeet én voor onze portemonnee.”

De afgelopen maanden onderzochten onderzoekers van het jongerenplatform YoungXperts (onderdeel van het Erasmus SYNC Lab) het perspectief van jongeren op de klimaatcrisis. Jongeren (12 – 28 jaar) ervaren in hun dagelijks leven namelijk niet alleen problemen, maar zien ook vaak de oplossingen. Zij zijn daarom de experts over hun eigen leven. Hoe beleven jongeren het om op te groeien in een klimaatcrisis? 

Jongeren willen hun zorgen omzetten in actie
De meeste jongeren zijn zich bewust van klimaatverandering; 79% geeft dit aan in een online enquête. Ongeveer 56% van de jongeren onderneemt in hun dagelijks leven acties tegen de klimaatcrisis, zoals de verwarming lager zetten of minder spullen kopen. Een deel van de jongeren ervaart door de klimaatcrisis een lager mentaal welzijn en maakt zich zorgen over de toekomst. Het manifest toont echter dat jongeren ‘agents of change’ kunnen zijn door hun zorgen om te zetten in actie. Ze willen graag samenwerken met anderen voor het klimaat en merken dat samen praten of actie ondernemen helpt hun zorgen te verlichten. Dit past bij de adolescentie, waarin vriendschappen een belangrijke rol spelen. Samen iets doen voor het klimaat kan jongeren ook kracht geven, wat het negatieve effect van de klimaatcrisis op hun mentale welzijn mogelijk kan verminderen.

Hoogleraar Eveline Crone vertelt: “De wereld verandert snel en juist nu is het belangrijk dat beleidsmakers de stem van jongeren echt serieus nemen, want het gaat om hun toekomst. Als wetenschappers proberen we de kennis en handvatten te bieden om dit mogelijk te maken.”

Klimaatonderwijs is erg belangrijk
De jongeren die weinig of geen actie ondernemen, geven aan dat dit komt doordat ze weinig kennis hebben over klimaatverandering en het niet als crisis zien. In sommige jongerenpanels kwam aan bod dat klimaatproblemen niet worden besproken op school, en jongeren vragen zelf om het verplicht stellen van klimaatonderwijs op de middelbare school. 

Onderzoeker Anne-Wil Kramer legt uit: ‘Klimaatonderwijs werkt het beste wanneer het geïntegreerd wordt in bestaande vakken. Het belang van klimaatverandering als crisis wordt het duidelijkst in vakken zoals maatschappijleer en burgerschap, in plaats van alleen bij aardrijkskunde. Dit komt omdat het niet alleen belangrijk is om kennis te hebben over klimaatverandering zelf, maar ook over hoe je ermee kunt omgaan, nu en in de toekomst.’


Jongeren willen meebeslissen over hun toekomst
Het manifest laat tot slot zien dat jongeren graag willen meebeslissen over hun toekomst. Onderzoeker Lysanne te Brinke: “Tijdens brainstorms met jongeren ontdekten we dat jongeren  veel ideeën hebben over mogelijke oplossingen voor de klimaatcrisis, maar zich vaak niet gehoord voelen door beleidsmakers. Als je het gevoel hebt dat beleid niet met jou gemaakt wordt, ben je ook minder bereid om je gedrag aan te passen”. Jongeren pleiten daarom voor het aantoonbaar meenemen van het jongerenperspectief in beleidsbeslissingen over klimaat, bijvoorbeeld met een generatietoets.

Benieuwd geworden naar het hele manifest? Lees het hier!

Hoe kan ons onderzoek beter? Onze aanpak van co-creatie

Het volgende probleem klinkt vast niet onherkenbaar: Onderzoekers maken een vragenlijst en vragen jongeren om deze (online) in te vullen. Maar, het aantal reacties valt tegen óf de vragenlijst wordt maar door een selectieve groep jongeren ingevuld. Jongeren lijken niet enthousiast te zijn. Wellicht is de vragenlijst te lang. Of te saai. YoungXperts onderzoekers zijn daarom op zoek naar manieren om hun vragenlijsten aantrekkelijker te maken, zodat ze meer antwoorden verzamelen en de kwaliteit van hun onderzoek verbetert. De afgelopen maanden had ik als ontwerper de gelegenheid om met dit vraagstuk aan de slag te gaan samen met dr. Lysanne te Brinke en Sophie Sweijen. Om dit probleem aan te pakken, hebben we samengewerkt met diverse stakeholders in een co-creatieproces. Wat is co-creatie eigenlijk?

Co-creatie en co-design

De termen ‘co-creatie’ of ‘co-design’ zijn tegenwoordig populair – ook buiten de ontwerpwereld – en worden gebruikt om uiteenlopende concepten te beschrijven (Sanders & Stappers, 2013). Ze worden vaak gezien als een tool of techniek om specifieke doelen te bereiken; deze doelen kunnen variëren van het vergroten van winst vanuit een zakelijk perspectief tot het aanpakken van sociale vraagstukken, zoals “hoe kunnen we de levenskwaliteit van vereenzaamde ouderen verbeteren”. Er wordt een workshop georganiseerd of een enquête uitgestuurd. Als we een stap verder gaan, kan co-creatie ook worden gezien als een mindset. Binnen de ontwerpwereld zien we dat er steeds meer samenwerking tussen mensen met diverse achtergronden, zowel designers als niet-designers ontstaan. Ook zien we dat de personen voor wie zij ontwerpen niet langer alleen als ‘gebruikers’ worden beschouwd, ze kunnen nu partners zijn waarmee samengewerkt wordt in een co-creatieproces. Als ontwerper of onderzoeker neem je een faciliterende rol in en besef je je: de doelgroep weet veel beter dan ik wat ze nodig hebben.

Co-creatie kan in elke fase van (design)onderzoek plaatsvinden, van de exploratiefase waarin samen ontdekt wordt wat nodig is, via samen ontwerpen, tot de verspreiding van het bedachte ontwerp. Over het algemeen geldt dat hoe eerder co-creatie in het design development proces wordt ingezet hoe groter en breder de impact is (Sanders & Stappers, 2013). In dit project hebben we daarom verschillende sessies georganiseerd om samen met alle belanghebbenden surveys vorm te geven die zowel voor jongeren aanspreken als voor onderzoekers nuttige data opleveren.

Hoe pakten wij dat aan?

Onze eerste stap was: bedenken wie de stakeholders waren van dit vraagstuk. Het klinkt misschien heel logisch, maar het is makkelijk om belanghebbenden over het hoofd te zien. Het gevaar was bijvoorbeeld dat we direct creatief met jongeren aan de slag zouden gaan om er vervolgens achter te komen dat wat we samen bedacht hebben niet kan. De data kan bijvoorbeeld zo niet veilig opgeslagen worden of de nieuwe methode voldoet niet aan ethische richtlijnen. Daarom zijn we eerst gaan zitten met de onderzoekers, de problem owners, om op te stellen wat de eisen en wensen waren. Met grote vellen waarop ‘nice-to-haves’ en ‘need-to-haves’ opgeschreven waren en een hele hoop gekleurde post-its gingen we aan de slag. De eisen en wensen die hieruit volgen kunnen later in het proces gebruikt worden om concepten te beoordelen (Van Boeijen et al., 2014). Daarnaast is het belangrijk om de onderzoekers gedurende het hele proces betrokken te houden, regelmatig terug te koppelen en indien nodig opnieuw samen te komen.

We hebben vervolgens co-creatie sessies georganiseerd met jongeren en professionals van Netwerk Nieuw Rotterdam (in twee aparte sessies) en met MBO studenten van Grafisch Lyceum Rotterdam. In totaal hebben we elf professionals en achttien jongeren gesproken.

Deze sessies zagen er als volgt uit:

  1. Een leuke icebreaker! We kennen ze allemaal, maar gedurende het organiseren van vele co-creatiesessies ben ik steeds meer gaan inzien wat het belang is van een goed gekozen icebreaker. Want welk ijs moet er worden gebroken? Moeten de deelnemers ervaren dat ze mogen tekenen en dat het echt(!) niet mooi hoeft te zijn? Kennen de deelnemers elkaar niet en bestaan er bepaalde vooroordelen of machtsverhoudingen; moeten ze dus eerst ervaren dat ze gelijkwaardig samen moeten werken? Wanneer en waar vindt de sessie plaats? Moeten ze wakker geschud worden of juist op hun gemak gesteld worden? Voor deze sessies kozen we voor een snelle, creatieve ice-breaker waarin ze samen naar iets moois werken: iedere deelnemer kreeg een blaadje waarop ze iets moeten tekenen. Na twintig seconde wordt het blaadje naar links geschoven en dit herhaalt zich totdat iedereen zijn eigen blad terug heeft.
  2. Daarna kregen de deelnemers een voorbeeld in Qualtrics te zien van hoe een onderzoek er nu uitziet: zo hebben ze een referentiekader van de huidige situatie. Vervolgens konden ze met post-it notes – rode en groene – op elementen van de surveys plakken wat ze wel en niet goed vonden aan het huidige onderzoek. Deze worden vervolgens gezamenlijk, onder begeleiding van de facilitator, besproken om de belangrijkste inzichten eruit te halen.
  3. We eindigden met een creatieve opdracht: hoe vinden jullie dat het onderzoek er wél uit moet komen te zien om een brede groep jongeren aan te spreken? Ze konden zich baseren op de rode en groene post-its. Het doel was samen brainstormen. Brainstormen is een misschien wel de bekendste designmethode. Ontwerpers houden meestal een aantal regels aan om succesvolle brainstorms te faciliteren. Het is de rol van de facilitator om te zorgen dat deelnemers de ruimte voelen om breed te denken en deze regels kunnen daar aan bijdragen (Van Boeijen et al., 2014):
    • Alle ideeën zijn goed en kritiek wordt zoveel mogelijk uitgesteld. Er wordt tijdens de sessie nog niet gedacht aan de haalbaarheid en kwaliteit van de ideeën en deelnemers moeten gestimuleerd worden om niet kritisch te zijn over hun eigen en andermans ideeën.
    • 1+1=3, betere ideeën worden gebouwd door voort te bouwen op de ideeën van anderen.
    • Kwantiteit leidt tot kwaliteit. Soms hebben deelnemers dat extra zetje nodig om ook de ‘domme’ ideeën op te schrijven. Die kunnen weer tot iets nieuws leiden.
  4. Onze laatste stap werkt vaak goed: de deelnemers leggen zelf uit wat ze hebben gemaakt, getekend, opgeschreven. Door de ideeën nog een keer in eigen woorden te horen, kun je soms horen wat de achterliggende waarden zijn. Mensen vullen namelijk vaak in waarom ze iets bedacht hebben.

Uit al deze sessies zijn een hoop inzichten opgedaan, we hebben een stap terug genomen en alle inzichten geclusterd. Ook dit is een creatief proces en kan het beste samen gedaan worden. Of je het met post-its op de muur doet of online: maak het zichtbaar. Wat haal je uit de sessies? Waar ga je vervolgens mee verder? Hier hebben we een visual van gemaakt en deze teruggekoppeld naar de onderzoekers. Zijn we nog op de juiste weg?

Onze volgende stap is het maken van, wat in de ontwerpwereld ‘spuugmodellen’ worden genoemd; een eerste versie van het concept die je eruit ‘spuugt’. Het hoeft niet mooi te zijn. Sterker nog: als het er gelikt uitziet denken eerste gebruikers misschien zelfs dat ze geen grote wijzigingen mogen voorstellen. Met een aantal spuugmodellen gaan we op een MBO school staan, in de kantine of op het plein, en inzichten ophalen van wat beter kan, wat cringe is en wat aanslaat. Er staat nog een hoop op de planning. Zo werken we samen met alle stakeholders toe naar surveys die én leuk om in te vullen zijn én waardevolle, relevante data opleveren voor onderzoekers.

Benieuwd naar de ideeën van jongeren om ons onderzoek beter te maken? Zie hier hun goede ideeën!

Bronnen:

  • Sanders, E., & Stappers, P. (2013). Convivial Toolbox: generative research for the front end of design.
  • Van Boeijen, A., Daalhuizen, J., Van Der Schoor, R., & Zijlstra, J. (2014). Delft Design Guide: Design Strategies and Methods. Bis Pub.

 

 

Hoe kijken jongeren naar kansenongelijkheid in het onderwijs?
De afgelopen maanden werkte het YoungXperts team aan het thema sociale ongelijkheid in het onderwijs. Hoe denken jongeren hier eigenlijk zelf over? En wat kunnen we doen om het probleem aan te pakken? We vroegen het aan zo’n 700 jongeren in Rotterdam, via vragenlijsten en brainstormsessies. De facts en take actions die hieruit kwamen hebben we samengevoegd is ons manifest: Jongerenperspectief op kansenongelijkheid

Benieuwd naar wat onze bevindingen zijn? In deze video geeft onderzoeker Ties Fakkel een sneak peek van de resultaten.

YoungXperts - kansengelijkheid in het onderwijs


TE GAST BIJ ALBEDA COLLEGE
We delen deze en de vele andere oplossingen met docenten, schoolbesturen en politici. Zo waren we bijvoorbeeld op het Albeda college om de resultaten te presenteren aan docenten. Op deze
manier kunnen scholen daadwerkelijk gebruik maken van de oplossingen die jongeren zelf hebben bedacht.

         

Wil je meer weten over dit project? Lees hier het hele manifest!

Kick-off thema Klimaat

Vlak voor het nieuwe jaar trapte YoungXperts af met het nieuwe thema ‘Jongerenperspectief op klimaat’. Deze keer gingen we van start met een kick-off event waarbij we samen kwamen met 7 verschillende maatschappelijk partners. Te gast bij Waterschap Rijnland, brainstormden we over de richting van het onderzoek om jongeren optimaal te ondersteunen en op een impactvolle manier bij te dragen. Zo kwam onder andere de behoefte aan positieve berichtgeving rondom het thema klimaatverandering naar voren, bijvoorbeeld door te focussen op goede acties die worden ondernomen. Dit helpt jongeren hoopvol naar de toekomst te kijken.

Hoe gaan we verder met dit thema?
De komende paar maanden gaan wij verder met ons onderzoek naar het perspectief van jongeren op klimaat, dit doen we door data van vragenlijsten te analyseren en door met jongeren in gesprek te gaan tijdens brainstorms. Uiteindelijk komen daar dan facts (wetenschappelijke kennis) en take actions (oplossingen aangedragen door jongeren zelf) uit.

Nieuwsgierig naar dit project?
Blijf op de hoogte! Via deze nieuwspagina en onze sociale media-kanalen blijf je regelmatig op de hoogte van de ontwikkelingen in dit project.

Met dank aan:
Waterschap Rijnland
Leiden University Green Office
Lieve Mark
Milieudefensie jong
Nationale Jeugdraad (NJR)
Plaatselijke Kamer van Verenigingen (PKVV)
Student Impact Hub Leiden (SIHL)

Meedoen aan ons onderzoek?
Heb je zelf interesse om deel te nemen aan een brainstorm? Of wil je dat wij een brainstorm komen organiseren? Meld je dan hier aan.

Wetenschapper Kayla Green in gesprek over mentaal welzijn

In de ochtend van 14 mei was Kayla Green te gast bij NPO Radio 1 bij het programma “De Nacht is Zwart” van omroep ZWART om over jongeren en hun welzijn te praten. De huidige generatie jongeren staat namelijk voor meerdere maatschappelijke uitdagingen. Zo is de afgelopen 20 jaar prestatiedruk verdrievoudigd onder jongeren. Daarnaast is er sprake van groeiende sociale ongelijkheid en maken jongeren zich zorgen over het klimaat en hun toekomst. Tegerlijkertijd willen jongeren hun steentje bijdragen aan de samenleving. In de uitzending vertelt Kayla onder meer waarom het zo belangrijk is dat jongeren gehoord en gezien worden en legt ze ook hoe de ontwikkeling van de hersenen tijdens de pubertijd een rol spelen in het gedrag van jongeren.

“Er zijn meerdere factoren die een rol spelen en druk kan ervaren worden vanuit verschillende bronnen”.Wetenschapper Kayla Green

Benieuwd naar de bronnen en factoren die hierbij een rol spelen? Luister hier de hele uitzending terug of bekijk hier de videofragmenten van de uitzending

Op bezoek bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Ruim 1 op de 3 jongeren ervaart prestatiedruk, een specifieke vorm van stress die samenhangt met het gevoel om aan verwachtingen te moeten voldoen. Over de afgelopen twintig jaar is de ervaren prestatiedruk onder jongeren ongeveer verdrievoudigd. Waar komt die druk bij jongeren vandaan? Welke factoren spelen hierin een rol? En met wat voor grote en kleine oplossingen kunnen we er voor zorgen dat de druk die jongeren ervaren wordt verminderd? Om hier achter te komen deed het team van YoungXperts de afgelopen maanden onderzoek naar prestatiedruk. Mede door de brainstorms op scholen en bij jongerenorganisaties in Rotterdam zijn we tot oplossingen gekomen, samen met jongeren. Want, zij zijn dé Xperts! Het resultaat? Het manifest “Jongerenperspectief op Prestatiedruk” dat we zelfs aan Minister Dijkgraaf (van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) mochten overhandigen!

Factoren die een rol spelen bij prestatiedruk

Er is niet één reden voor aan te wijzen voor de ervaren prestatiedruk bij jongeren. Het is een samenspel van veranderingen: de samenleving is complexer geworden, er zijn meer mogelijkheden voor jongeren, wat weer kan leiden tot keuzestress, ouders leggen de lat hoger, en er zijn bepaalde verwachtingen vanuit de maatschappij.

De oplossing

De oplossing ligt niet alleen bij jongeren zelf, maar ook bij de mensen en systemen om jongeren heen. In ons manifest is kennis uit de wetenschap (the FACTS) gecombineerd met oplossingen van jongeren (TAKE ACTION). Met deze kennis en oplossingen kunnen beleidsmakers, jongerenwerkers, leraren, en anderen die met jongeren werken hun voordeel doen, zodat we samen werken aan een toekomst met minder prestatiedruk voor jongeren. Jongeren bedachten praktische TAKE ACTIONS voor docenten, ouders, de maatschappij en voor anderen jongeren.

“Het helpt me om terug te kijken naar vorige succesvolle situaties, om mezelf te herinneren wat ik al bereikt heb.” Jongere, 16 jaar “Vraag op een verjaardag wat een jongere leuk vindt in plaats van welke opleiding de jongere wil gaan doen, het taalgebruik is van belang.” Jongere, 20 jaar

Op bezoek bij Minister Dijkgraaf

Samen met jongerenwerkers, docenten en jongeren met verschillende opleidingsachtergronden mochten we maandag 13 maart het manifest overhandigen op het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in Den Haag. Tijdens een openhartig ronde tafelgesprek met Minister Dijkgraaf deelden jongeren hun ervaring met prestatiedruk.

“Dit onderwerp ligt mij nauw aan het hart, het komt telkens voorbij in gesprekken die ik heb met studenten. In het manifest staan oplossingen in om de prestatiedruk waar jongeren onder lijden te verminderen. Ook had ik een indringend én inspirerend gesprek met scholieren, studenten, docenten en onderzoekers. Ik vind het mooi om te zien hoe studenten en wetenschappers samen hebben gewerkt aan dit manifest” Minister Robbert Dijkgraaf

Meer lezen over het manifest? Lees hier het hele manifest “Jongerenperspectief op Prestatiedruk”

 

Jongeren willen graag bijdragen aan de maatschappij, juist in tijden van crisis. Tijdens de coronapandemie heeft YoungXperts onderzoek gedaan naar hoe jongeren kunnen worden betrokken bij het herstel van de samenleving tijdens en na de coronacrisis. Deze en andere wetenschappelijke inzichten zijn gebundeld in de NWA Jongeren Challenge. De NWA challenge ontstond na de oproep van Premier Rutte tijdens de persconferentie van 19 mei om jongeren actief mee te laten denken over hun toekomst. Hoogleraar Eveline Crone en Mohammed Guled overhandigden de bevindingen in een manifest aan premier Rutte om het kabinet op te roepen de stem van jongeren serieus te nemen.
Lees het manifest hier

 

Wat is de meerwaarde van het betrekken van jongeren bij wetenschap en beleid?

Wat het onderzoek van YoungXperts zo waardevol maakt is dat jongeren worden betrokken bij wetenschap en beleid. Dit creëert toegevoegde waarde, zeker in crisissituaties zoals deze pandemie. Onderzoeker Lysanne te Brinke heeft de toegevoegde waarde van co-creatie gezien in de praktijk:

 

In een recent onderzoek dat YoungXperts heeft uitgevoerd in opdracht van het RIVM, wilden we bijvoorbeeld meten in hoeverre jongeren bereid zijn om zich aan de coronamaatregelen te houden als de vaccinatiegraad stijgt. De vragen werden ontwikkeld via co-creatie. Al snel bleek dat het noodzakelijk was om bij vragen rondom 1,5 meter afstand houden onderscheid te maken tussen afstand tot leeftijdsgenoten en ouderen, omdat hier een verschil in zou kunnen zitten. Zonder co-creatie, hadden we de plank dus flink mis kunnen slaan.Lysanne te Brinke, postdoctoraal onderzoeker

 

Manifest moet beleidsmakers aansporen ideeën van jongeren daadwerkelijk uit te voeren

Tijdens het onderzoek werden de onderzoekers van YoungXperts zich er steeds meer van bewust dat jongeren gedesillusioneerd zijn over wat er met alle goede ideeën die zij tijdens de pandemie hebben bedacht wordt gedaan. Student Thijs (24):

Bestuurders gaan misschien wel met jongeren in gesprek en roepen op tot een jongerenrevolutie, maar vanuit beide kanten lijkt het lastig om tot concrete acties te komen.Thijs (24), student

 

De jongererevolutie lijkt dus wel op gang te zijn gekomen, maar hij lijkt nog geen landingsplek te vinden. Hoogleraar Eveline Crone hoopt dat daar verandering in komt door het manifest van de NWA jongerenchallenge aan te bieden aan premier Rutte.

“Deze pandemie heeft het belang van science for policy verder onderstreept, jongeren kunnen niet altijd voor zichzelf spreken maar worden hard geraakt door de beperkingen en sociaal-economische gevolgen. Wetenschappers, jongeren en burgers weten wat nodig is. Het integreren van deze kennis met beleid is een ingewikkeld proces; maar cruciaal voor de toekomst van de jongeren in Nederland. Hiervoor blijft SYNC lab zich de komende tijd inzetten door programma’s te onderzoeken die jongeren een stem geeft.Eveline Crone

Meer lezen over het manifest? Lees het uitgebreide artikel van het manifest van de NWA-challenge op de website van NWO.

 

Op 22 september 2022 vond het ‘Jeugd in Onderzoek’ congres plaats in Den Bosch in congrescentrum 1931. Rondom het thema ‘mentaal welbevinden en veerkracht’ ontmoette iedereen die betrokken is bij onderzoek in de jeugd- en onderwijssector elkaar. Tussen de koffie truck, Bossche bollen en ontmoetingszuil werden ideeën gedeeld en ervaringen uitgewisseld. Met een verse cappuccino werd de laatste hand gelegd aan de workshop waarin wij, Lysanne te Brinke en Nagila Koster, voor het eerst geïnteresseerde luisteraars zouden meenemen in twee initiatieven op het gebied van jongerenparticipatie: YoungXperts & Youthlab.

YoungXperts is een jongerenparticipatie platform in Rotterdam. Het doel van dit platform is om gedragswetenschap van waarde te maken voor jongeren, zodat zij hun stem kunnen laten horen en inspraak kunnen hebben op beleid. Jongeren worden uitgedaagd om mee te denken over concrete oplossingen (take action) op basis van bewezen kennis (the facts). Bij YoungXperts zijn jongeren namelijk de expert! Youthlab is een onderzoeks- en experimenteerplaats waarin jongeren en professionals uit diverse organisaties (o.a. de GGD, GGZ, jongerenwerk, onderwijs) samenwerken. Door middel van proeflabs waarin concrete oplossing voor problemen die jongeren ervaren in de toegang tot ondersteuning en zorg worden uitgeprobeerd, werkt Youthlab aan een veilig en toegankelijk stadsnetwerk in Den Bosch.

In deze blog delen we inzichten en opbrengsten van de workshop, getiteld ‘Jongerenparticipatie en design thinking als richtingaanwijzers in samenwerking en preventie’. Voordat de deelnemers binnenkwamen werden post-its verspreid over de tafels, flap-overs opgehangen als een onbeschreven blad en was de positieve spanning om onze lessen en werkvormen te delen voelbaar. ‘Waar gaat je hart sneller van kloppen op het gebied van jongerenparticipatie?’ en ‘Wat vind je nog moeilijk?’ waren de vragen waar binnendruppelende deelnemers al over konden nadenken nog voordat de workshop echt van start ging. Een greep uit de reacties:

Mijn hart gaat sneller kloppen van:
  • Het zien groeien van jongeren door participatie
  • De innovatieve, slimme ideeën en krachtige mening van jongeren
  • Het verzamelen van originele verhalen
  • Het bereiken van jongeren in kwetsbare buurten
Ik vind het nog moeilijk om:
  • Jongeren te activeren en het interessant te maken
  • De juiste doelgroep (bijv. jongeren die minder in beeld zijn) te bereiken
  • Participatie echt onderdeel te laten zijn van besluitvorming
  • Goed te handelen wanneer jongeren en professionals van mening verschillen

Lessons Learned

Vanwege de vele misconcepties en obstakels die er zijn rondom het betekenisvol betrekken van jongeren bij onderzoek, onderwijs, zorg en beleid – die wij overigens allemaal zelf ook hebben gehad en tegenaan zijn gelopen in het opzetten van YoungXperts en Youthlab – besloten wij om de workshop te starten met onze lessons learned.

Lesson 1: Jongerenparticipatie is NIET hetzelfde als alle verantwoordelijkheid uit handen geven
‘Jongeren in the lead’ is een kreet die vaak klinkt bij het opzetten van jongerenparticipatie. Wij hebben ervaren dat hier een valkuil in schuilt. Wanneer professionals te veel achteroverleunen en wachten totdat de betrokken jongeren het plan uitstippelen, kan de voortgang van het project in het geding komen. Professionals zijn verantwoordelijk, maar de mening van jongeren is ‘in the lead’.

Lesson 2: Jongerenparticipatie kan het best plaatsvinden in hún wereld
Vanuit de beste bedoelingen nodigen professionals jongeren overal bij uit; vergaderingen, conferenties en beleidssessies, die vaak plaatsvinden op een doordeweekse werkdag. Je verplaatsen in de leefwereld van jongeren begint echter bij het jezelf fysiek verplaatsen naar de plekken waar jongeren zijn, op de tijden die voor jongeren handig zijn. Daarnaast, is het ook van belang om jezelf mentaal te verplaatsen: Wat hebben jongeren aan jouw evenement en hoe weten zij wat er gedaan wordt met hun input?

Lesson 3: Jongerenparticipatie kan duurzaam, zonder steeds dezelfde jongeren te betrekken
De tijdslijnen van jongeren en professionals lopen zelden parallel. Volwassenen denken in een langere termijn en processen gaan over maanden of jaren in plaats van dagen. Jongeren denken korte-termijn en willen zich niet committeren aan jarenlange samenwerkingen. Jongeren mogen komen en gaan in projecten, jongerenparticipatie kan steeds met een andere groep jongeren.

Lesson 4: Betrek de juiste mensen op het juiste moment bij jongerenparticipatie
Bij het opzetten van een jongerenparticipatie project kom je er onherroepelijk achter dat heel veel mensen, organisaties en jongerengroepen van belang zijn. Je hoeft niet iedereen aan je projectteam toe te voegen. Bekijk liever, wie, waar en op welk moment aan tafel moet zitten. Een oplossing kan zijn om kleine gelegenheidsteams te formeren (experimenteerplaatsen/proeflabs).

Design Thinking

De methode van design thinking (zie plaatje hieronder) kan een handig en concreet raamwerk bieden voor het opzetten en aanpakken van jongerenparticipatie projecten. Het voorkomt ook dat je in de hier boven beschreven valkuilen trapt. In onze workshop daagden wij de deelnemers uit om in een sneltreinvaart dit proces met ons te doorlopen. Niet praten, maar doen!

Empathiseren en probleemdefinitie: Met associatiekaarten verplaatsen we ons in de leefwereld van jongeren. In dit geval specifiek leerlingen op een fictieve middelbare school in Den Bosch die behoefte hadden aan meer aandacht voor mentaal welzijn. Het probleem definieerden we samen als: Jongeren hebben te weinig inspraak in het onderwijs curriculum.

Geneer ideeën (divergeren): Vervolgens werden ideeën gegenereerd via een uitdagende brainstorm methode: ‘the alternative world’. Wat als er geen beperkingen zijn in middelen, wetten, geld, tijd, kennis etc.? Alles is mogelijk! Een greep uit de out-of-the-box oplossingen van onze deelnemers:

Jongeren krijgen inspraak in het curriculum door:
  • Iedere dag een ander kind directeur van de school te maken
  • Een pot met thema’s in de klas te zetten, de input van jongeren is onderdeel van iedere les
  • Jongeren zelf les te laten geven
  • Scholen af te schaffen, jongeren leren in de praktijk
  • Docenten hun ideeën en aanpak te laten pitchen. Leerlingen kiezen.

Prototype maken (convergeren): Na divergeren komt convergeren. In samenspraak met jongeren kun je komen tot een prototype oplossing die het waard is om verder uit te werken. We bespraken hoe dit proces eruit kan zien en deelden verschillende methodes die kunnen helpen om – samen met jongeren – de beste ideeën. Het formeren van proeflabs of gelegenheidsteams kan bijvoorbeeld een manier zijn om oneindig veel ideeën in concrete vervolgstappen uit te werken.

Take Aways

‘Wat nemen jullie mee vanuit deze workshop?’ vroegen we onze deelnemers. Plak je post-it maar op de flap-over met de koffer bij de deur! En, weet ons te vinden als je vragen hebt of, net als wij, worstelt met het opzetten en uitvoeren van participatief onderzoek. Laten we onze kennis delen. Onze emailadressen zijn: tebrinke@essb.eur.nl en n.koster@reiniervanarkel.nl

Nadat we alles hadden opgeruimd lazen we samen de opbrengsten van de workshop die ‘in de koffer zaten’. En onder het genot van opnieuw een cappuccino van de koffie-truck blikten we met een voldaan gevoel terug op deze inspirerende sessie.

Wat ik meeneem uit deze workshop is:
  • Dat jongerenparticipatie in het hele onderzoeksproces kan, steeds door verschillende groepen jongeren
  • Dat zelf doen altijd leuker is. Dit smaakt naar meer!
  • Dat ‘the alternative world’ methode heel goed werkt
  • Hoe je verder komt na divergeren
  • Inspirerende voorbeelden waarbij wetenschap, beleid en praktijk daadwerkelijk samenkomen en gedurfd uitgevoerd/ingezet worden.

Filmpjes in plaats van tekst

Wanneer je aan wetenschappelijk onderzoek mee wilt doen, geef je eerst akkoord voor je deelname. Maar weet jij eigenlijk wel waar je voor tekent? Informatie over het onderzoek wordt vaak in een mail of brief meegegeven aan jongeren die mee willen doen. Jongeren moeten dus eerst een lange brief lezen, voordat ze een handtekening zetten en deel kunnen nemen aan een onderzoek. Omdat jongeren aangeven dat ze deze brief erg lang en moeilijk te begrijpen vinden, hebben YoungXperts onderzoekers de brief omgezet naar informatieve filmpjes. Op deze manier kunnen wij jongeren nog beter uitleggen waar zij toestemming voor geven op het moment dat zij mee willen doen met wetenschappelijk onderzoek.

De mening van jongeren

Voordat we de filmpjes hebben opgenomen, hebben we eerst aan jongeren gevraagd op welke manier zij de informatie uit de filmpjes het beste zouden begrijpen. Hebben jongeren bijvoorbeeld een voorkeur voor animatie-filmpjes, vlogs, of een combinatie? Tijdens YoungXperts brainstormsessies met twee diverse groepen jongeren van 17 tot 23 jaar, ontdekten we dat jongeren het heel belangrijk vinden om een beeld te krijgen van de onderzoekers, zodat zij kunnen ervaren dat de onderzoekers betrouwbaar zijn. Ook hebben wij een aantal voorbeelden gegeven van bestaande informatieve filmpjes en gevraagd welk format hun voorkeur heeft. Hier waren de jongeren erg duidelijk over: de filmpjes moeten een echt persoon in beeld hebben die de informatie uitlegt met ondersteuning van animaties.

Toen we dat eenmaal wisten, zijn we aan de slag gegaan! We hebben eerst een ‘script’ geschreven op basis van de informatie die in de brieven staat. Vervolgens zijn er animaties ontwikkeld door mediabedrijf Public Cinema. Dit uitgewerkte plan hebben we opnieuw voorgelegd aan een groep jongeren, zodat we hun feedback konden meenemen. Toen het plan eenmaal was goedgekeurd door de jongeren, zijn we een studio ingedoken voor de opnames. En nu zijn ze af!

Klik hier om het resultaat te bekijken!

Young010 de podcast

De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan en daarom is het belangrijk dat jongeren van zich laten horen: welke thema’s mogen de komende vier jaar voor jongeren in ieder geval niet worden vergeten?! Young010 buigt zich over dit vraagstuk middels 5 podcasts en gaat in gesprek met jongeren en experts over vijf belangrijke onderwerpen: jongerenparticipatie, mentale gezondheid, onderwijs, werken en wonen.

Mentale gezondheid

In de zojuist uitgekomen tweede podcast over het onderwerp mentale gezondheid is YoungXperts onderzoeker Prof. dr. Eveline Crone te gast als expert! Onze onderzoeken wijzen uit dat de mentale gezondheid van jongeren steeds meer achteruit gaat gedurende de coronacrisis, maar hoe komt dit toch? Zij gaat in gesprek met Young010 jongeren Meli en Abby, Jorian de Korte, vrijwilliger bij Stichting @ease die laagdrempelig psychologische hulp biedt aan jongeren en Fren, een 19-jarige Rotterdamse ervaringsdeskundige. Samen bespreken ze waarom de mentale gezondheid van jongeren het zo zwaar te verduren heeft en wat we eraan kunnen doen om de mentale gezondheid te verbeteren.

Benieuwd naar de antwoorden op deze vragen? Beluister de podcast via Spotify of Apple Podcasts. De eerste podcast over jongerenparticipatie is trouwens ook een aanrader!